რუსიკში დასახლება

ზემოხსენებული შემთხვევების გამო ბერდიდი რუსიკში გადასახლდა. პირველად მამა ილარიონი წმინდა პანტელეიმონის მონასტერში 1810 წელს იყო, ათონზე ჩამოსვლისას. მეორედ 1856 წელს, ბერდიდისა და მოძღვრის, მამა იერონიმეს გასაცნობად, მესამედ კი საერთოდ გადავიდა საცხოვრებლად.

ზოგიერთი ბერის რჩევითა და თხოვნით, მან მამა იერონიმეს გაცნობა გადაწყვიტა. პირველივე შეხვედრისას დაახლოვდნენ და მათმა სულიერმა მეგობრობამ მამა ილარიონის სიკვდილამდე გასტანა. როცა მამა ილარიონი წმინდა ანას მცირე სკიტში ცხოვრობდა, მაშინ მამა იერონიმე ყოველწლიურად მიემგზავრებოდა ხოლმე განაპირა ათონს, სულიერი მეგობრების სანახავად, უპირველესად კი მამა ილარიონს მოინახულებდა ხოლმე.

1862 წელს მამა ილარიონი მივიდა რუსიკში და გამოუცხადა, რომ სამუდამოდ სურდა იქ დარჩენა. მონასტრის ბერდიდებმა სიხარულით მიიღეს იგი და სთხოვეს, თავადვე აერჩია საცხოვრებლად რომელიმე განმარტოებული კელია, ვიდრე მას წმინდა გიორგის სახელობის კელიას არ აუშენებდნენ. ბერდიდი დროებით მღვიმევის ღირს მამათა კელიაში დასახლდა, რომელიც აეგო კიევის მღვიმევის მონასტრის ყოფილ ნაცვალს მამა ამბროსის; მეორე წელს, მშენებლობის დამთავრების შემდეგ, გადავიდა წმინდა გიორგის სახელობის კელიაში, რომელიც მამა ილარიონის რუსი თაყვანისმცემლის, ე.გ. ხაბაროვის სახსრებით აშენდა.

ეს კელია მონასტრიდან ნახევარი საათის სავალზე დგას, ზეთისხილის ტევრში. მისი ეკლესია იმავე წლის ოქტომბერში აკურთხეს. იქ ბერდიდმა მცირე ხანს, შემდეგ წლამდე, თავის გარდაცვალებამდე იცხოვრა.

გარდაცვალებამდე ერთი წლით ადრე ბერდიდს სასიკვდინე სნეულება შეეყარა - ნაწლავების გადახლართვა დაემართა და არც ჭამა და არც სმა აღარ შეეძლო. ექიმმა თქვა, ბერდიდი ხვალ, ამა და ამ საათზე მოკვდებაო. ავადმყოფი გაუნძრევლად იწვა და კვნესოდა. მასთან ბერდიდები და ძმები მივიდნენ გამოსამშვიდობებლად. თვითონაც დარწმუნებული იყო, რომ მისი სიცოცხლე მალე შეწყდებოდა.

მაგრამ, მეორე დღეს, სწორედ ნაწინასწარმეტყველებ დროს, სრულიად ჯანმრთელი, საკუთარი ფეხით მივიდა მონასტერში ავადმყოფი მამა მაკარის სანახავად. მისმა დანახვამ გააოცა ყველა!

ბერდიდის განკურნება ამგვარად მოხდა: როცა ის უკანასკნელ წუთებში იყო და საწოლს მიჯაჭვული ლოცულობდა, უეცრად მოესმა ხმა მაცხოვრის ხატიდან:

- გსურს, რომ ცოცხალი და ჯანმრთელი იყო?

ყოველთვის ღვთის ნების მორჩილმა ბერდიდმა მიუგო, საღმრთო განგებულებას ვარ მინდობილიო. პასუხად მოესმა, რომ ებოძა სიცოცხლე და ჯანმრთელობა. მამა ილარიონი სრულიად ჯანმრთელი წამოდგა დილით საწოლიდან და როცა მამა მაკარის ავადმყოფობის შესახებ შეიტყო, მის სანახავად წავიდა.

ამის მერე მალევე, ათონზე ყოფილი ობერ-პროკურორი, გრაფი ტოლსტოი ჩამოვიდა, რომელიც აღმოსავლეთის ქვეყნებში საეკლესიო საქმეებზე მოგზაურობდა. სხვადასხვა ადგილას, განსაკუთრებით ალექსანდრიაში, მას ბევრი ცუდი რამ უთხრეს ათონზე და განსაკუთრებით რუსიკსა და მის ბერდიდებზე, ასე რომ, ის მთაწმინდაზე უკვე მიკერძოებული აზრით მიდიოდა.

მასზე კეთილისმყოფელი გავლენის მოხდენა შეეძლო მხოლოდ მამა ილარიონს, რომელსაც ის შორიდან იცნობდა და მისთვის თავისი ცოლის (ანა გიორგის ასული გრუზინსკაია, დაკრძალულია დონის მონასტერში, - კ.კ.), ქართველი მეფის ასულის, მოკითხვა-თაყვანისცემა უნდა გადაეცა. ბერდიდთნ საუბრის შემდეგ გრაფი დარწმუნდა, რომ ყველაფერი სიცრუე იყო, რაც მთაწმინდელებზე გაეგონა.

მამა ილარიონის შესახებ მას გაგონილი ჰქონდა წმინდა სინოდის კანცელარიის მმართველის, პ.ი. სოლომინისა და განსაკუთრებულ საქმეთა მოხელის კ.კ. ზედერგოლმისაგან. ისინი 1859 წელს იყვნენ ათონზე და საგანგებოდ მივიდნენ მამა ილარიონთან სულიერი და საეკლესიო საკითხების გადასაწყვეტად. შემდგომში პ.ი. სოლომინმა წერილი მისწერა მამა ილარიონს და მისი საპასუხო წერილი "ტამბოვის ეპარქიის ცნობებში" დაბეჭდა (იხილეთ დანართი).

თავის მოწაფეს, მამა საბას, მამა ილარიონმა დაუბარა: არასოდეს ეჭამა კარაქი, არ დაელია ღვინო, ყოველდღე ეწირა და მთელი მსოფლიოსთვის ელოცა. როცა ისინი ერთად ცხოვრობდნენ, ყველაფერს აუცილებლად აღასრულებდნენ. ამის გარდა, ყოველ ღამეს ლოცვასა და მღვიძარებაში ატარებდნენ.

როცა ორივე მოსაგრე რუსიკში გადავიდა, ძმებმა ამგვარი რამ შეამჩნიეს. საღამოდან მოყოლებული, მათ არ ეძინათ, ხოლო როცა სიჩუმე ჩამოწვებოდა, ბერდიდი გამოვიდოდა, ან ოდნავ ჩაახველებდა, ან ფეხმტკიცედ ჩაუვლიდა თავისი მორჩილის სენაკს, ან დააკაკუნებდა სამჯერ, ხანდახან კი ვითომ საქმეზე დაუძახებდა. ამას იმიტომ აკეთებდა, რომ შუაღამის ლოცვაზე არ ჩასძინებოდა.

როცა შუაღამე დადგებოდა, ბერი კელიიდან გამოვიდოდა და ხმაურით სიარულს იწყებდა, რომ მისი ნაბიჯების ხმა ძმებს გაეგონათ და ცისკრის ლოცვისთვის ამდგარიყვნენ, ძახილით კი არავის აღვიძებდა. მღვიმევის კელიის ძმები დგებოდნენ კანონის შესასრულებლად, რომელიც რვა საათს გრძელდებოდა, ამის შემდეგ ლიტურგია აღესრულებოდა. ბერდიდი თვითონ არ მსახურებდა, მაგრამ ყოველთვის ეზიარებოდა.

უქმად რომ არ ყოფილიყო, ხშირად დღისით გამოდიოდა სამუშაოდ. ხუროობა უყვარდა; შემორჩენილია მისი გაკეთებული კიბეები, სკამები და მაგიდა. ყველაფერი ეს ნაჯახითა და ლურსმნებით არის გაკეთებული, შალაშინისა და წებოს გარეშე.

წმინდა გიორგის კელიაში მოავლინეს რუსი მსახური, რომელიც უნებურად გახდა მოწმე მათი ყოველდღიური შრომისა, ღამისთევის ლოცვებისა და მკაცრი მარხვისა; მაგრამ, ყველაფერი ეს რომ დაეფარათ უცხო თვალისგან, ამ მსახურს თავისთან დიდხანს არ სტოვებდნენ და მღვიმევის მამათა კელიაში გზავნიდნენ.

საჭმელს ისინი მხოლოდ შაბათ-კვირას ამზადებდნენ, ისიც მოსაჩვენებლად. მაგრამ როცა მამა ილარიონი სტუმრად იყო ხოლმე თავისი ღრმა განმსჯელობით, უარს არ ამბობდა გამასპინძლებოდნენ, და რასაც მიართმევდნენ ყველაფერს ჭამდა. თუმცა მოწაფე მარხვას არსად და არასოდეს არ არღვევდა. ასე რომ, აღდგომა დღეს სამარხვოს მხოლოდ მას უდგამდნენ, კელიაში დაბრუნებული ბერდიდიც მარხვას აგრძელებდა.

მამა ილარიონს დღე-ღამეში მხოლოდ ორი საათი ეძინა, ერთი - ფეხზე მდგარს, კვერთხზე დაყრდნობილს, მეორე კი იატაკზე მჯდომს და ზურგით კედელზე მიყრდნობილს. ღამისთევით ლოცვას ისინი ყოველთვის თავიანთ კელიებში ატარებდნენ. გონებისმიერი ლოცვისთვის ბერდიდს საკიდი ჰქონდა გაკეთებული. ჭერზე მიმაგრებულ ოთხ რკინის რგოლში ორი მხრიდან პირსახოცები იყო გაყრილი. მათზე ბერდიდი ეკიდებოდა, როცა გადაიქანცებოდა ხოლმე. მომსვლელებს რომ არ შეეტყოთ, რისთვის იყო გაკეთებული ეს საკიდარი, ბერდიდი დღისით თეთრეულს ფენდა გასაშრობად.

მამა ილარიონი ყოველთვის თურქულად საუბრობდა, მოწაფე კი ბერძნულად გადათარგმნიდა, რადგან ბერდიდმა ცუდად იცოდა ბერძნული. რუსეთში ყოფნისას რუსულიც ისწავლა, მაგრამ რუსებთან ორმოცი წელი ურთიერთობა არ ჰქონია და ამიტომაც სრულიად დავიწყებოდა. მაგრამ იყო ხოლმე შემთხვევები, როცა რუსულად და ბერძნულად კარგად იწყებდა საუბარს, ენის ცოდნის გამო კი არა, არამედ ზეციური შთაგონებით, მნიშვნელოვანი სულიერი საჭიროების შემთხვევაში.

მაგალითად, როცა მღვიმევის მამათა კელიაში ცხოვრობდა. იქ იყო რუსი ბერი თეონა, რომელიც დურგალიც იყო და მნათეც. მორჩილებას დიდი მოშურნეობით ასრულებდა. ერთ ღამეს მასთან დემონი მივიდა ადამიანის სახით და უთხრა: "კელიაში ღვინოს რატომ ინახავ?" - მან უპასუხა, რომ ეს ღვინო ეკლესიისაა, და ამიტომ ინახავს, და არა თავისთვის.

დემონმა ღვინო მოითხოვა და ის იყო, უნდა აეღო, რომ მამა თეონამ ჭურჭელს ხელი ჩასჭიდა და დავა გაიმართა. ისე გაცხარდა, ყვირილი დაიწყო, ღვინოს არ მოგცემო. ხმაურზე ყველამ გაიღვიძა და მამებმა მის კარზე დააკაკუნეს. მამა თეონას კი არ ესმოდა და გაჰყვიროდა, ღვინოს არ მოგცემო. ბოლოს, გონს მოეგო და კარი გააღო. ყველა ძლიერ აღელვებული იყო.

მამა ილარიონმა მამა თეონა თავისთან წაიყვანა და დამშვიდება დაუწყო. აუხსნა, რაშიც იყო საქმე. რომ უკეთურმა ეს შურით გააკეთა, რადგან სძულდა მისი ასეთი გულმოდგინე მსახურება. მამა ილარიონი დიდხანს ესაუბრა, ვიდრე მამა თეონა სრულიად არ დამშვიდდა.

მხოლოდ დილით მიხვდა რომ რუსულად საუბრობდნენ. წირვის შემდეგ მამა თეონა ისევ მივიდა ბერთან, მაგრამ მამა ილარიონმა მტკიცედ უთხრა, არაფერი მესმისო.

- აკი ღამე ხომ დიდხანს ვსაუბრობდით? - ჰკითხა გაოცებულმა მამა თეონამ.

ამაზე ბერდიდმა მამა საბას დახმარებით უპასუხა:

-არ ვიცი, როგორ ვლაპარაკობდით, მაგრამ ღმერთმა დაინახა საჭიროება და ისე მოგაწოდა ჩემი საუბარი, გეგონა, რუსულად ვლაპარაკობდი. სინამდვილეში კი რუსულისა არაფერი გამეგება.

დასასრული იხილეთ შემდეგ გვერდზე

<

123456789

>