ძველი აღთქმის მოძრავი ტაძარი და ახალი აღთქმის ეკლესია

როგორც "გამოსლვათა" წიგნი გვამცნობს, პირველი ტაძრის აგება უფალმა დაავალა წინასწარმეტყველ მოსეს სინას მთაზე, სადაც დაწვრილებით უჩვენა მომავალი ტაძრის ფორმა.

ეს მოძრავი ტაძარი ("კარავი საწამებელისა") სამი ნაწილისგან შედგებოდა: წმინდათა წმინდა ("წმინდა წმინდათა"), წმინდათა და ეზო. წმინდათა წმინდაში, რომელიც ფარდით იყო გამოყოფილი, იდგა აღთქმის კიდობანი. კიდობნის სახურავზე ქერუბიმთა ორი ოქროს ქანდაკება იყო. შიგ იდო ორი ქვის ფიცარი ათი მცნებით, ტაკუკი და მანანა, რომლითაც უფალი უდაბნოში ასაზრდოებდა ებრაელებს და აარონის კვერთხი, რომელიც უფლის ნებით განედლდა აარონის სამღვდლო ღირსების დასამოწმებლად.

წმინდათა წმინდაში მღვდელმთავარი წელიწადში ერთხელ შედიოდა და სამსხვერპლო სისხლს აპკურებდა იმის ნიშნად, რომ ადამიანის ხსნა ერთხელ - იესო ქრისტეს მოსვლით აღესრულებოდა. ამიტომაც, ქრისტეს ჯვარცმისას კრეტსაბმელიც ორად გაირღვა: მაშინ განიხვნა სასუფევლის კარი ყოველი მორწმუნისათვის.

მეორე ნაწილშიც მარტო მღვდლებს შეეძლოთ შესვლა. აქ იყო ამაღლებული სამსხვერპლო საკმევლისთვის, ტაბლა - 12 პურით და შვიდტოტა შანდალი.

მესამე ნაწილში, ეზოში, ხალხი ლოცულობდა და მსხვერპლს სწირავდა.

ახალი აღთქმის მართლმადიდებლური ტაძარი მსგავსია ძველაღთქმისეული ტაძრისა. ახალი აღთქმის მართლმადიდებლური ტაძარიც იყოფა სამ ნაწილად:

* საკურთხეველი;

* ტაძრის შუა ნაწილი;

* სტოა (კარიბჭე).

ისევე, როგორც ძველ ტაძარში წმინდა წმინდათა, ახალ ტაძარშიც საკურთხეველი სასუფევლის გამომხატველია. საკურთხეველში მხოლოდ ღვთისმსახურნი დაიშვებიან და აღესრულება წირვა-ლოცვის ყველაზე იდუმალი ნაწილი.

მართლმადიდებლურ ტაძარში წმინდას შეესატყვისება შუა ნაწილი. ძველაღთქმისეული ტაძრის წმინდაში შესვლის უფლება მხოლოდ ღვთისმსახურთ ჰქონდათ.

ახალ ეკლესიაში კი ლოცულობს ყოველი ქრისტიანი, რამეთუ ყველასათვის ღიაა სასუფეველი.

ძველი აღთქმის ტაძრის ეზოს, სადაც ლოცულობდა ერი, შეესაბამება ახალი ტაძრის სტოა (იგივე კარიბჭე); ეს ადგილი კათაკმეველთათვის, მონანულთა და ზიარებისაგან განყენებულთათვის არის განკუთვნილი.

ტაძრის უმთავრესი ნაწილია საკურთხეველი. მასში აღესრულება მღვდელმსახურება. საკურთხეველი შემაღლებულია, რათა ყველამ იხილოს მოქმედება, რომელიც იქ ხდება.

საკურთხეველში ოთხი მნიშვნელოვანი ადგილია:

* წმინდა ტრაპეზი;

* მღვდელმთავრის მაღალი დასაჯდომელი - ტრაპეზის უკან:

* სამკვეთლო;

* სადიაკვნო (სამღვდელო შესამოსლის შესანახი).

ტრაპეზი ეწოდება საკურთხევლის შუაგულში მოთავსებულ, ყველაზე მეტად განათებულ ქვის ან ხის ოთხკუთხა მაგიდას, რომელსაც ორგვარი - თეთრი ტილოთი და ძვირფასი ქსოვილით (უმეტესად ფარჩით) მოსავენ.

ტრაპეზზე საიდუმლოდ, უხილავად სუფევს თვით უფალი, როგორც მეუფე და მბრძანებელი ტაძრისა. მასთან მიახლება და ამბორი მხოლოდ ღვთისმსახურებისთვისაა დასაშვები.

ტრაპეზზე სრულდება ზიარების საიდუმლო. მასზე აწყვია: ოდიკი, სახარება, წმინდა ჯვარი და სანაწილე.

ოდიკი სელის ან აბრეშუმის ქსოვილია, რომელზეც კუბოში მწოლარე მაცხოვარია გამოხატული, აგრეთვე, ოთხი მახარებელი და წამების იარაღები.

ოდიკში წმინდანთა ნაწილებია. ოდიკის გარეშე, რომელიც მღვდელმთავრის მიერ უნდა იყოს ნაკურთხი, წირვის შესრულება არ შეიძლება. წმინდა ნაწილის ჩადება ოდიკში გვახსენებს იმას, რომ პირველი ქრისტიანები შეგროვდებოდნენ ხოლმე მოწამეების საფლავზე, ეზიარებოდნენ და წირავდნენ.

ოდიკის შესახვეველი გვახსენებს იმ სუდარას, რომელშიც თვით იესო ქრისტე იყო შეხვეული დასაფლავების დროს.

სახარება ტრაპეზზე ნიშნავს თვითონ იესო ქრისტეს, როგორც ჭეშმარიტების მასწავლებელს. ჯვარი ტრაპეზზე ასევე ნიშნავს ჯვარცმულ და ვნებულ იესო ქრისტეს.

სანაწილე არის წმინდა ნაწილების შესანახი ოქროს ან ვერცხლის ჭურჭელი, რომელიც გამოიყენება სნეულთა საზიარებლად და პირველშეწირულის წირვისათვის. ის გვახსენებს იესო ქრისტეს საფლავსაც და ძველი აღთქმის კოლოფსაც, რომელშიც ზეციური მანანა ინახებოდა.

საკურთხევლის აღმოსავლეთ კედელთან არის ამაღლებული ადგილი, რომელსაც მაღალდასაჯდომელი ეწოდება. სიმბოლურად იგი ტაძარში იესო ქრისტეს სამყოფელს განასახიერებს.

სამკვეთლო საკურთხევლის ჩრდილოეთ ნაწილშია მოთავსებული. სამკვეთლო ეწოდება შესაფერისი სამოსლით შემკობილ მაგიდას, რომელზეც მზადდება საზიარებელი პური და ღვინო. სამკვეთლო ერთდროულად იმ გამოკვეთილ კლდესაც გვაგონებს, სადაც მაცხოვარი იშვა და იმ მთასაც (გოლგოთას), სადაც ევნო და ჯვარს ეცვა იგი.

სადიაკვნო - საკურთხევლის სამხრეთ ნაწილშია მოთავსებული. აქ ინახავენ სამღვდელო შესამოსელს, საეკლესიო ჭურჭელს და წიგნებს.

საკურთხეველი შუა ტაძრიდან კანკელითაა გამოყოფილი. კანკელის წინა, ამაღლებულ მხარეს ამბიონი ეწოდება. იგი შუა ტაძარზე რამდენიმე საფეხურითაა ამაღლებული. კანკელზე, წესისამებრ, 4 ხატია დაბრძანებული: მარჯვენა მხარეს - მაცხოვრისა, ხოლო მარცხენა მხარეს - ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლისა.

მაცხოვრის ხატის გვერდით დაბრძანებულია ხოლმე იმ წმინდანის ხატი, რომლის სახელზეცაა აგებული ტაძარი. ღვთისმშობლის ხატის გვერდით კი რომელიმე დიდი წმინდანის ხატს გამოსახავენ. კანკელის შუაში არის კარი, რომელსაც სამეუფო კარი ეწოდება. ამ კარით საკურთხეველში შესვლა მხოლოდ სასულიერო პირებს შეუძლიათ და ისიც - მხოლოდ ღვთისმსახურების დროს.

სტოა ანუ კარიბჭე ტაძრის დასავლეთ ნაწილს ეწოდება. აქ წინათ დგებოდნენ ცოდვილნი და კათაკმეველნი (პირნი, რომლებიც მოსანათლად ემზადებოდნენ). აქ სრულდება ლიტია, ანუ პურის კურთხევის ლოცვა.

აღთქმის კიდობანი

აღთქმის კიდობანში ინახებოდა ქვის ფილები, რომლებზეც ათი მცნება ეწერა, ასევე აარონის კვერთხი და ზეციური საკვები მანანა. ეს კიდობანი სოლომონ მეფემ ტაძრის მშენებლობისას საძირკველში მოაქცია.

როდესაც ბაბილონელების შემოსევისას ისრაელის სამეფო დაეცა, კიდობანი გაუჩინარდა. თანამედროვე გათხრებმა მისი კვალი ვერ იპოვეს იერუსალიმის ტერიტორიაზე, სოლომონის ტაძრის ადგილას. არის ვერსია, რომ კიდობანი ეთიოპიაშია და მას სამეფო გვარი იცავს.

ასევე, ვარაუდობდნენ, რომ ბაბილონელების შემოსევისას კიდობანი გაქრა.

ერთ-ერთი ვერსიით, ბერძენმა მეცნიერებმა იმპერატორ ალექსანდრე მაკედონელის სამარხსა და აღთქმის კიდობანს მიაკვლიეს. ამ უნიკალური აღმოჩენის შესახებ საბერძნეთის საინფორმაციო საშუალებებს არქეოლოგიური ჯგუფის ხელმძღვანელმა, ნიკოლაუს კუმარდისმა აცნობა. მისი განცხადებით, მოპოვებული ახალი მასალა შესწავლის პროცესშია და თუ მათი ვარაუდი დადასტურდა, ეს XXI საუკუნის უდიდესი აღმოჩენა გახდება.

გათხრები საბერძნეთის კუნძულ ტასოსზე ჩატარდა. ამ კუნძულს ყოველწლიურად ათასობით მოყვარული არქეოლოგი სტუმრობს, რადგან ლეგენდების მიხედვით მის წიაღში უხვადაა თვითნაბადი ოქრო.

სწორედ მოყვარულ არქეოლოგთა მიერ ტასოსის სხვადასხვა რაიონში ნაპოვნი ნივთები გახდა მეცნიერების დიდი აღმოჩენის საფუძველი.

კუმარდისის განმარტებით, მოყვარულთა მიერ ნაპოვნმა ფრაგმენტებმა ცხადი გახადა, რომ მაკედონელის დაკარგული საფლავი და ებრაელთა მთავარი სიწმინდე - აღთქმის კიდობანი სწორედ კუნძულ ტასოსზეა.

* * *
გაგრძელება იხილეთ შემდეგ გვერდზე

<

1234567

>